[REVIEW] - Nhà không rác - Bea Johnson

“Cần gì để có một cuộc sống tối giản?” - Khi vô tình thấy câu hỏi này ở một cửa hàng sách, tôi đã nghĩ thật lâu. Tôi đã dành một chút thời gian trong tuần để xem lại tất cả đồ đạc của chính mình. Nói thật thì tôi vô cùng choáng ngợp và cảm thấy khó khăn với những tháng ngày tích lũy của bản thân. Hơn bất cứ điều gì để đối mặt, tôi thấy mình thiếu thận trọng làm sao… Tôi giữ quá nhiều thứ và sắp xếp chúng một cách theo sự tràn ngập “tùy hứng thú” của mình. Sự lộn xộn khiến tôi cảm giác mình cần đơn giản và khiến tôi muốn theo đuổi chủ nghĩa này dài lâu hơn nữa. Thật may mắn trong một lần cần giản lược và đổi mới tủ sách cá nhân, tôi đã tìm được chân ái mang tên “Nhà không rác – Zero waste home” (Bea Johnson). Một quyển sách gọn nhẹ màu giấy cũ kĩ như một cuốn sổ ghi chép trọn bộ bí kíp thần thánh về cách sống càng tối giản, càng hạnh phúc hơn.

“Chúng ta thường cạnh tranh nhau để được công nhận là hạnh phúc hơn là trở thành những người hạnh phúc.” – La Rochefoucauld từng nói. Có phải là niềm hạnh phúc sẽ trở nên sâu sắc hơn nếu chúng ta có sự chắt lọc? Vậy nên có thể dễ dàng thấy được rằng khi ta chọn lọc, tình yêu thương cũng trở nên ý nghĩa hơn. Bea Jonhson cũng khẳng định điều đó rõ ràng khi nói về lí do xuất bản quyển sách.

Những người sống tối giản luôn cảm thấy vui vẻ, mới lạ mỗi ngày. Điều này dễ dàng nhận thấy khi tôi nói về một chuyến du lịch. Hầu như mọi người đều sắp xếp hành lí vào sát giờ xuất phát. Cho dù có kiểm tra lại nhiều lần danh sách các đồ đạc, bạn vẫn luôn không an tâm vì cảm giác thiếu cái gì đó. Tận hưởng cả ngày nghỉ cũng đã đến lúc bạn quay về nhà với vali và rất nhiều quà lưu niệm. Bạn hào hứng quay lại sân bay và được nhân viên sân cầu kiểm tra vé. Bạn lục soát mọi ngóc ngách trong chiếc túi áo khoác, chiếc túi quần đang mặc. Bạn tìm xung quanh mọi nơi để tìm chiếc vé máy bay. Đây chính là cảm nhận của bạn khi bị quá nhiều đồ đạc làm phiền. Vì vậy, chắc chắn loại bỏ một số thứ “rác” để mọi thứ trở nên tốt đẹp, không mất thêm một chút thời gian nào. Và chắc chắn bạn hay tôi cũng sẽ không còn thấy trở ngại nếu ghi nhận vào từ điển đầu tiên của mình về “Lối Sống Không Rác”.

Hạn chế rác thải từ chính căn phòng – ngôi nhà – cả xã hội. Lối sống này nghe tưởng chừng như rất dễ thực hiện, nhưng e rằng chúng ta quan ngại khi thực hiện nó. Vứt bỏ những thứ không cần thiết, tối giản tối đa mọi vật dụng là một điều vô cùng khó khăn. “Lối Sống Không Rác” – Chủ nghĩa mà tác giả theo đuổi được thể hiện rõ nét qua sơ đồ 5R : Refuse (Từ chối những gì bạn không cần); Reduce (Tiết giảm những gì chúng ta cần và không thể từ chối); Reuse (Tái sử dụng những gì chúng ta tiêu thụ, không thể từ chối hoặc không thể tiết giảm); Recyle (Tái chế cái chúng ta không thể tiết giảm) và cuối cùng là Rot (Ủ phân các thứ còn lại). Bea Johnson đã chỉ ra sự cần thiết của thói quen này và đưa ra những “bí kíp” khắc phục căn phòng chứa đầy rác của bạn.

Để không có rác, chúng ta không thể để thừa một mảnh giấy vụn, một viên kẹo thừa ăn dở hay vài phiếu mua hàng giảm giá đã hết hạn cất đầy trong ngăn tủ. Phải trải qua nhiều thói quen tốt mới bắt đầu xây dựng những bước đi vững chải và chín chắn hơn. Lối Sống Không Rác không chỉ cung cấp lợi thế vô cùng về giảm thiểu chất thải rắn và nguy hại mà còn khuyến khích bảo tồn thiên nhiên. Việc xây dựng Tài chính cũng là vấn đề được ưu tiên hàng đầu để nói đến lối sống này. Nếu như ta biết lập ra một kế hoạch chỉn chu và biết chọn lọc những gì cần thiết. Có một chiếc xe hơi để nói với mọi người rằng mình đang hạnh phúc? Thực chất, điều đó không có ý nghĩa. Tác giả đã chỉ ra rằng cắt giảm những nhu cầu mang tính chất “tiêu sản” sẽ mang lại lợi ích lớn. Chắc chắn chúng ta sẽ có một khoản tiết kiệm “không nhỏ” vào chiếc túi thần kì của bản thân mà không làm môi trường bị nguy hại bởi khói bụi. Chính những điều này có vai trò quan trọng đến sức khỏe của chúng ta. Bea Johnson cũng hướng dẫn ta lựa chọn những phương pháp hữu ích: không sử dụng các túi nhựa, tái sử dụng các đồ đã qua sử dụng, giảm tiêu thụ thịt đỏ, khuyến khích mua những thức ăn sạch, hữu cơ,... Việc cắt giảm bớt những điều dễ dàng gây nguy hại cho sức khỏe cũng là “then chốt” của “lối sống an toàn”. Tập thói quen và ghi chú ngay ngắn vào quyển vở của bạn trước khi đi mua sắm, khi bước ra khỏi nhà sẽ là những điều tích cực mà bản thân vẫn luôn không ngờ tới.

Quyển sách dài chưa đến 400 trang vậy mà chứa đựng biết bao điều thú vị. Chúng ta có thể đi đến từng căn phòng của tác giả để học hỏi cô ấy, để biết được rằng cá nhân của nước Pháp xinh đẹp đã làm gì cho một lối sống lành mạnh. Căn bếp của bà mẹ hai con này hoàn toàn sạch sẽ và thẩm mĩ. Sự trống trơn của các bao bì, đồ đựng bằng nhựa chính là “thiết kế” của cô Bea. Khác với những căn bếp hiện đại với đa dạng các thiết bị công nghệ hỗ trợ. Theo người phụ nữ tối giản này, việc giảm thiếu tối đa các đồ dùng sẽ làm tiết kiệm thời gian nấu ăn. Ngoài ra, cô còn giúp người đọc nếu chẳng may có suy nghĩ: “Muốn mở một buổi tiệc theo phong cách Ma-rốc nhưng lại không có dụng cụ để nấu?”; “Một cái nồi đất nung của phong cách Ma- rốc thì thế nào nhỉ?” bằng 9 câu hỏi cho chính mình. Vốn dĩ nhà bếp là trái tim của căn nhà. Chỉ cần dừng mua sản phẩm dùng một lần cho nhà bếp, bạn sẽ nhận ra sống không cần chúng hoàn toàn khả thi. Thu gom rác hữu cơ và ủ phân chúng rồi đem bón cho phân cho cây trồng, chắc hẳn sẽ là mối quan hệ khăng khít đáng khen ngợi. Qua căn bếp đầy phong cách Hawai ấy là một chiếc phòng tắm, phòng ngủ không thể nào không đơn giản hơn. Các đồ dùng được thiết kế đơn giản hóa nhưng không có nghĩa là chúng sơ xài và vô dụng. Từ chính những điều cơ bản mà tác giả còn vô cùng tường tận chỉ dẫn người đọc những món đồ tự-tay-làm-hết: Từ thức ăn, mỹ phẩm, đến cả áo quần, mành màn,…

Và bây giờ chính là lúc bạn tận hưởng cuộc sống của chính mình. Bạn sẽ có nhiều thời gian hơn để làm những điều cần thiết, làm những việc bạn đang thực sự quan tâm. Tôi nhận ra rằng vật chất chính là thứ đưa chúng ta xa khỏi nguồn gốc của chính mình và thiên nhiên. Thời điểm hiện tại khi dành nhiều thời gian với thiên nhiên, tôi không còn coi sự sống của mẹ Trái đất là một điều đương nhiên, niềm tin tâm linh của tôi đã được tái sinh.

Vậy còn lo lắng gì mà không thực hiện ngay nhỉ?

Khi đọc quyển sách này, bạn sẽ nhận được rất nhiều lời khuyên từ tác giả. Song, bạn vẫn chưa biết thực hiện như thế nào? Đừng ngần ngại nhé. Để một người thích ứng với một điều mới mẻ thực sự không dễ dàng gì. Tất cả đều cần có thời gian như một mầm cây vậy…

Từ mơ hồ không biết mình phải làm gì và bắt đầu từ đâu, rồi thông qua truyền thông, bạn bắt đầu nhận thức được mình đã và đang làm có tác động như thế nào đến môi trường và chính điều đấy thôi thúc bạn hành động (điều mà tác giả và mọi người mong muốn). Thế nhưng, chính sự nhận thức kèm với hành động đã khiến mọi người hoài nghi và bàn tán, bạn cảm thấy khó chịu khi những người xung quanh cứ làm những việc mà bạn đang cố tránh né. Hãy bước đi con đường mình đã chọn nhé… Và từ đúng nhất cho thời điểm này chính là sự cô lập. Cô lập ở đây không mang theo ý nghĩa tiêu tích và cũng chính là một cách thay đổi nhận thức của mọi người. Khi họ hoài nghi về những gì bạn làm, thì hãy để thời gian trả lời tất cả. Chỉ với lòng tự tin và kiên định của mình. Tôi nghĩ rằng bạn sẽ thành công và hạnh phúc đón nhận hạnh phúc của thành quả.

Sẽ mất rất nhiều thời gian để loài người thay đổi lối tư duy hiện tại, hiểu được “Lối sống Không Rác” là như thế nào? Nó không hề lấy đi niềm vui tận hưởng cuộc sống của bạn mà ngược lại nó sẽ mang đến nhiều điều ý nghĩa hơn rất nhiều. Tác giả cho rằng Lối sống này hiện tại sẽ là một chiến lược quản lý nguồn rác thải, còn với thế hệ tương lai thì nó chính là một cơ hội kinh tế. Trước mắt tôi hiện giờ là một thế giới “xanh” khi: Mọi gia đình đi chợ với chiếc túi vải, bình đựng, hoặc túi xách; các siêu thị sẽ không đóng gói sẵn thành từng phần và bán mọi thứ theo cân; phòng ăn và tủ lạnh sẽ được lấp đầy bằng bình và hũ thủy tinh; xu hướng dùng đồ cũ sẽ thịnh hành, con người sẽ học cách chia sẻ đồ đạc cá nhân, ít phụ thuộc vào vật chất hơn, cũng như sức khỏe sẽ dần được cải thiện.

Đóng trang sách lại nhưng dư âm vẫn còn ở đó. Điều đặc biệt của quyển sách khiến tôi cứ mân mê mãi chính là những trang sách cũ kĩ với chất liệu còn ngả nâu vàng, không bị tẩy trắng, ảnh hưởng đến môi trường. Tích lũy thời gian là phương châm để ta mở ra thế giới tốt đẹp hơn cho chính mình… Nắm bắt hạnh phúc có bao giờ là khó khăn đến thế? Theo lời tác giả: “Nhà là nơi bão dừng sau cánh cửa - Chúng ta – những ông bố, bà mẹ, những công nhân của xã hội – có quyền, bổn phận và sức mạnh để mang lại sự thay đổi tích cực cho thế giới thông qua những quyết định nhỏ cho những thay đổi lớn.”

Buông bỏ mây đen

Được trời xanh ngắt.

Buông bỏ nỗi buồn

Để được niềm vui.

23/08/2021

Hải Thụy